ماده ۵۶ قانون آسانسور یکی از مهم ترین بندهای مرتبط با ایمنی و نحوه استفاده صحیح از آسانسورهای ساختمانی است. براساس این ماده، استفاده از آسانسور برای برخی کارها کاملا ممنوع است. این ممنوعیت به دلیل جلوگیری از استهلاک و آسیب آسانسور می باشد. همچنین در راستای حفظ امنیت ساکنان و پیشگیری از بروز حوادث احتمالی نیز اهمیت ویژه ای دارد.
بارهای غیر مجاز در ماده ۵۶ قانون آسانسور
طبق ماده ۵۶ قانون آسانسور مصوب ۱۳۴۳ ، آسانسور خانگی که در ساختمان های مسکونی و اداری نصب می شود، نباید برای حمل بار غیرمجاز مورد استفاده قرار گیرد. بار غیرمجاز شامل موارد زیر می شود:
اسباب کشی:
جابه جایی وسایل سنگین و حجیم مانند یخچال، مبل یا کمد می تواند فشار زیادی به موتور و کابل های آسانسور وارد کند. این موضوع احتمال خرابی سیستم یا حتی سقوط آسانسور را افزایش می دهد. به همین دلیل، حمل اثاثیه باید یا با آسانسور باربر صورت گیرد یا از طریق راه پله و تجهیزات مناسب انجام شود.
حمل مصالح ساختمانی:
برخی ساکنین یا پیمانکاران هنگام انجام تعمیرات داخلی ساختمان از آسانسور برای انتقال کیسه های سیمان، کاشی، سرامیک یا گچ استفاده می کنند. این در حالی است که بالابر آپارتمانی برای چنین بارهایی طراحی نشده و تکرار این کار می تواند منجر به خرابی جدی موتور یا سیستم تعلیق شود.
نخاله های ساختمانی:
حمل نخاله ها و ضایعات ناشی از تعمیرات داخلی نیز طبق ماده ۵۶ قانون آسانسور ممنوع است. علاوه بر خطر آسیب مکانیکی به کابین و کف آسانسور، انتقال نخاله ها باعث ایجاد آلودگی و مشکلات بهداشتی برای سایر ساکنان ساختمان نیز می شود.
نقش مدیر ساختمان و سرایدار در اجرای ماده ۵۶ قانون آسانسور
یکی از موضوعاتی که در قانون آسانسور مصوب ۱۳۴۳ مورد توجه قرار گرفته، وظایف و مسئولیت مدیر ساختمان و سرایدار است. هرچند این ماده به طور کلی به ممنوعیت استفاده نادرست از آسانسور اشاره دارد اما در عمل، اجرای صحیح آن نیازمند وجود یک مرجع نظارتی در ساختمان است. این وظیفه عمدتاً بر دوش مدیر ساختمان یا سرایدار قرار می گیرد.
مدیر ساختمان در واقع به عنوان نماینده قانونی ساکنان محسوب می شود و طبق قانون تملک آپارتمان ها وظیفه دارد از تجهیزات و بخش های مشترک ساختمان مانند آسانسور، تأسیسات و سیستم های ایمنی محافظت کند. از آنجا که آسانسور یکی از گران ترین و حیاتی ترین تجهیزات ساختمان است، کوچک ترین سهل انگاری می تواند خسارات مالی و جانی جدی به همراه داشته باشد.
از طرف دیگر، سرایدار به عنوان فردی که به صورت روزانه در ساختمان حضور دارد، بیشترین نقش اجرایی در نظارت مستقیم را بر عهده دارد. به همین دلیل، در صورت مشاهده هرگونه استفاده غیرمجاز (مانند حمل مصالح ساختمانی یا اثاثیه سنگین)، سرایدار موظف است جلوی این اقدام را بگیرد یا موضوع را فوراً به مدیر گزارش دهد.
آیا می توان با پرداخت شارژ بیشتر از آسانسور برای اسباب کشی استفاده کرد؟
یکی از پرسش های رایج ساکنین ساختمان ها این است که آیا در صورت پرداخت هزینه بیشتر، می توانند از آسانسور مسافربر برای اسباب کشی استفاده کنند؟ در برخی آپارتمان ها مدیر ساختمان چنین امکانی را در نظر می گیرد و به متقاضی اجازه می دهد در قبال پرداخت شارژ اضافی یا مبلغی توافقی از آسانسور برای جا به جایی وسایل سنگین استفاده کند.
با این حال، باید توجه داشت که حتی در صورت پرداخت هزینه بیشتر، اصل ماده ۵۶ قانون آسانسور همچنان پابرجا است. یعنی استفاده از آسانسور مسافربر برای اسباب کشی در حالت کلی ممنوع است مگر اینکه مدیر ساختمان مسئولیت نظارت بر استفاده صحیح را بپذیرد و اقدامات احتیاطی انجام شود. برای مثال، ممکن است در این مواقع کف و دیواره آسانسور با پوشش های موقت (مثل ورق های چوبی یا پلاستیکی) محافظت شوند تا از آسیب جلوگیری شود. بنابراین، پرداخت شارژ بیشتر تنها به عنوان راهکاری مدیریتی برای جبران هزینه احتمالی خرابی آسانسور در نظر گرفته می شود. اما به معنای لغو ممنوعیت طبق ماده ۵۶ قانون آسانسور مصوب ۱۳۴۳ نیست.
نکات ایمنی در حمل بار با آسانسور
یکی از مهم ترین موضوعاتی که در ماده ۵۶ قانون آسانسور بر آن تأکید شده، رعایت نکات ایمنی هنگام استفاده از آسانسور است. آسانسورهای طراحی شده برای حمل مسافر اصولاً برای جا به جایی بارهای سنگین یا حجیم ساخته نشده اند و استفاده از آن ها برای این منظور ممنوع است. با این حال، در برخی ساختمان ها تنها یک آسانسور مسافربر وجود دارد و ساکنان ناچارند هنگام جا به جایی وسایل سبک یا کم حجم از آن استفاده کنند. در چنین شرایطی، رعایت نکات ایمنی زیر می تواند از آسیب به آسانسور و بروز حوادث احتمالی جلوگیری کند.
جا به جایی اشیای کوچک و سبک
هنگام انتقال وسایلی مانند بسته های کوچک، کیسه های سبک یا لوازمی که به راحتی با دست قابل حمل هستند باید دقت شود که این اشیا با دیواره ها و دکور داخلی آسانسور برخورد نکنند. ضربه یا سهل انگاری در این زمینه ممکن است منجر به خراشیدگی، ترک یا آسیب های ظاهری و حتی فنی به کابین آسانسور شود.
واگذاری جا به جایی لوازم سنگین به متخصصان
حمل اشیای سنگینی مانند یخچال، لباسشویی، اجاق گاز، مبلمان یا بوفه برای آسانسور خطرساز است. به همین منظور حمل و جا به جایی آن ها توسط افراد غیرمتخصص می تواند به بروز حادثه یا آسیب جسمی نیز منجر شود. توصیه می شود جا به جایی این وسایل حتماً به افراد متخصص در حمل بار سپرده شود تا هم ایمنی افراد و هم سلامت آسانسور حفظ شود.
نحوه قرار دادن جعبه های کوچک
اگر لازم است جعبه های سبک یا وسایل کم حجم با آسانسور منتقل شوند، باید آن ها را به صورت منظم در کف آسانسور قرار داد. لازم است جعبه ها از لبه و در آسانسور فاصله داشته باشند تا هنگام باز و بسته شدن در، مشکلی ایجاد نشود. این نکته ساده مانع از ایجاد خسارت به در کشویی یا مکانیزم باز و بسته شدن آسانسور خواهد شد.
توجه به ظرفیت مجاز آسانسور
یکی از اساسی ترین نکات ایمنی که در ماده ۵۶ قانون آسانسور مصوب ۱۳۴۳ بر آن تأکید شده، رعایت ظرفیت مجاز آسانسور است. هر آسانسور ظرفیت مشخصی دارد که معمولاً بر حسب کیلوگرم یا تعداد نفر روی پلاک آسانسور درج شده است. استفاده بیش از حد از ظرفیت مجاز می تواند فشار مضاعفی بر موتور و کابل ها وارد کند و احتمال خرابی یا سقوط را بالا ببرد. بنابراین حتی هنگام انتقال وسایل سبک، باید مجموع وزن وسایل و افراد داخل آسانسور در محدوده مجاز باشد.
بهترین گزینه: آسانسور باربر
با وجود تمام تدابیر بالا، باید پذیرفت که ایمن ترین روش برای حمل بارهای سنگین و حجیم، استفاده از آسانسورهای باربر است. این نوع آسانسور برای انتقال بار طراحی شده و ظرفیت بالاتر، کف مقاوم تر و دیوارهای محکم تری دارد. در نتیجه، هم ایمنی افراد تضمین می شود و هم طول عمر آسانسور مسافربر ساختمان تحت تأثیر منفی قرار نمی گیرد.
نتایج رعایت و پایبندی به ماده ۵۶ قانون آسانسور
اجرای دقیق ماده ۵۶ قانون آسانسور آثار مهمی دارد:
افزایش عمر مفید آسانسور:
استفاده نادرست مانند انتقال بار سنگین یا نخاله ساختمانی باعث وارد شدن فشار مضاعف به موتور، ریل ها، کابل ها و سیستم کنترل آسانسور می شود. با نظارت مدیر و سرایدر جلوی این موارد گرفته می شود. این باعث افزایش عمر مفید دستگاه خواهد شد. این موضوع به ویژه برای ساختمان هایی که چندین واحد دارند و شلوغ تر هستند بسیار اهمیت دارد، زیرا هزینه تعمیر و تعویض آسانسور بین همه ساکنین تقسیم می شود.
کاهش احتمال حوادث و سوانح:
یکی از اهداف اصلی ماده ۵۶ قانون آسانسور مصوب ۱۳۴۳ ، حفظ جان و امنیت ساکنان است. اگر حمل بار سنگین یا نخاله با آسانسور خانگی کوچک صورت گیرد، احتمال بروز سانحه (مانند خرابی ناگهانی موتور یا سقوط کابین) افزایش می یابد. وظیفه مدیر و سرایدار در این بخش حیاتی است، چرا که با جلوگیری از استفاده غیرمجاز، امنیت افراد تضمین خواهد شد.
کاهش هزینه های مشترک ساختمان:
آسانسور جزء بخش های مشترک محسوب می شود و هزینه های سرویس، تعمیر و نگهداری آن بین همه ساکنان تقسیم می گردد. هر چه استفاده نادرست کمتر باشد، هزینه های تعمیرات نیز کاهش پیدا می کند. مدیر ساختمان با اجرای دقیق ماده ۵۶ قانون آسانسور در واقع از منافع مالی تمام ساکنان محافظت می کند.
ایجاد فرهنگ درست استفاده از آسانسور:
یکی از وظایف مدیران و سرایداران این است که فرهنگ استفاده صحیح از آسانسور را در میان ساکنان جا بیندازند. نصب تابلوهای هشدار در داخل و بیرون آسانسور، برگزاری جلسات کوتاه در مجمع عمومی ساختمان یا حتی ارسال اطلاعیه های کتبی می تواند به ارتقای سطح آگاهی افراد کمک کند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره آسانسورهای ساختمانی می توانید از مشاوره کارشناسان ما از طریق شماره تماس ۰۲۱۶۲۹۹۹۶۷۵ بهره مند شوید.
برای مطالعه بیشتر:
آسانسور داخل خانه دوبلکس
آسانسور خانگی ارزان
استاندارد اسانسور مسکونی
فروش آسانسور